Tips voor een succesvolle bedrijfsovername

Een bedrijfsovername betekent een flinke investering, maar je krijgt er veel voor terug: naast naamsbekendheid en een klantenbestand is het over te nemen bedrijf de startersfase al (ver) voorbij.

Technisch gezien komt er bij een bedrijfsovername veel kijken. Een succesvolle overname start bij een goede voorbereiding. Maar niet alleen de oriëntatiefase is belangrijk, onderhandeling, financiering en juridische afwikkeling is minstens zo belangrijk om van de overname een succes te maken.

Er zijn verschillende vormen van bedrijfsovername:

• overname van het bedrijf van je ouders
• aankoop van het bedrijf van je werkgever
• aankoop van een bedrijf dat je nog niet kent
• een strategische overname van een bedrijf

Overname van het bedrijf van je ouders, een geleidelijke bedrijfsopvolging

In de meeste gevallen betreft het hier de overname van het bedrijf door één van de kinderen van de ondernemer. Vaak gaat de overname geleidelijk en is de
overnamekandidaat al werkzaam in de onderneming. Het is meestal een natuurlijk proces, waarbij de ouders minder gaan werken en de bedrijfsovernamekandidaat meer.

Enkele tips bij een bedrijfsopvolging van een familiebedrijf zijn:

• Start tijdig met de bedrijfsopvolging. Een goede bedrijfsovername kost veel tijd. Denk bijvoorbeeld aan een waardebepaling, een due diligence-onderzoek (een analyse van de economische, juridische, fiscale en financiële omstandigheden van het over te nemen bedrijf) en of het bedrijf maximaal gebruik gemaakt van fiscale faciliteiten. Let op: een voorbereidingstijd van 5 jaar is niet ongebruikelijk.
• Het werkt in je voordeel als je al een aantal jaren in het bedrijf gewerkt hebt, zodat je het bedrijf goed leert kennen en de bedrijfsopvolging mede daardoor soepel verloopt.
• Een bedrijfsopvolging van een familiebedrijf heeft mogelijk consequenties voor andere familieleden. Maak duidelijk afspraken over de bedrijfsovername en zet die zwart-op-wit.
• Bepaal een reële waarde voor de onderneming. Bij een te lage waardering van de onderneming kan de Belastingdienst de bedrijfsovername zien als een schenking. Dit kan forse financiële gevolgen hebben.

Aankoop van het bedrijf van je werkgever

Het bedrijf aankopen van je werkgever wordt ook weleens een management buy-out (MBO). Hierbij neemt één of nemen meerdere werknemers het bedrijf gedeeltelijk of geheel over. Deze situatie ontstaat meestal als er geen bedrijfsopvolging binnen de onderneming aanwezig is.

Belangrijke aandachtspunten bij een management buy-out zijn:

• Het proces van de bedrijfsoverdracht is in de meeste gevallen een stuk korter, omdat zowel de eigenaar als de overnamekandidaat het bedrijf goed kent. Wel is het lastiger om de waarde zo objectief mogelijk vast te stellen, omdat zowel de aspirant-koper van het bedrijf als de verkoper elkaar goed kennen en de gunfactor hoog is.
• Financiering is in een aantal gevallen een probleem, doordat de overnamekandidaat weinig eigen middelen heeft en de verkoper de verkoopopbrengst nodig heeft voor bijvoorbeeld zijn pensioen.

Een risico bij een management buy-out is de kans op het vertrek van de aspirant-koper als beide partijen niet tot elkaar komen met de prijs of er geen financiering verkregen kan worden. Met als gevolg dat er problemen kunnen ontstaan in de huidige onderneming.

Aankoop van door derden bij verkoop bedrijf

Dit betreft de aankoop van het bedrijf door een privépersoon of bedrijf. De privépersoon of het bedrijf hebben geen familiebanden met de ondernemer en zijn niet werkzaam in het aan te kopen bedrijf. Dit soort overnames worden ook wel een management buy-in (MBI) genoemd.

Een kenmerk van dit soort overnames is dat de nieuwe eigenaar de leiding binnen het bedrijf overneemt van de zittende ondernemer. In een aantal gevallen blijft de huidige eigenaar nog een aantal jaren werkzaam binnen het bedrijf als adviseur.

Een aantal belangrijke aandachtspunten bij een management buy-in:

• Wanneer het bedrijf voor de verkoop sterk afhankelijk was van de toenmalige ondernemer, is de kans groot dat de resultaten van het bedrijf na de verkoop onder de nieuwe eigenaar tegenvallen.
• Het bedrijf dat wil overnemen ziet die stap als de enige en de beste optie. Zij zullen dus sneller meegaan in de informatie van de verkoper van het bedrijf en niet meer open staan voor de zwakke punten van de onderneming.
• Bij verkoop van je eigen bedrijf en het voeren van de onderhandelingen met de verkopende partij spelen emoties mee die een objectieve onderhandeling in de weg staan.

Daags na de bedrijfsovername veranderingen doorvoeren is geen goed idee. Medewerkers moeten de tijd krijgen om te wennen aan de nieuwe situatie en snelle veranderingen doen het contact met de werkvloer geen goed. Daarnaast is de kans groot dat er werknemers zullen vertrekken, waardoor een verzwakt bedrijf overblijft.

Strategische overname voor groei van huidige bedrijf

Bij een strategische overname neemt een onderneming een ander bedrijf over. De reden van deze bedrijfsovername is vaak de groei van het huidige bedrijf. Deze groei kan gerealiseerd worden door de overname van een concurrent, overname van een bedrijf met een aanvullend product of een voorliggende schakel binnen de keten. In principe gelden voor de strategische overname dezelfde aandachtspunten als bij een management buy-in.

Om een strategische overname goed te laten verlopen is het van essentieel belang dat de synergie-effecten tussen beide onderneming behaald wordt:  hoe realiseer je extra waarde door twee of meer bedrijven te combineren. Net als bij verkoop van je bedrijf aan derden is de emotionele betrokkenheid en daarmee de afhankelijkheid bij de transactie een valkuil.

Sparringspartner en adviseur is aanrader bij bedrijfsovername

Een bedrijfsovername, bedrijfsopvolging van een familiebedrijf of verkoop van je bedrijf aan derden is technisch gezien een ingewikkeld traject: voorbereiding, waardebepaling, onderhandeling met de verkopende partij, juridische contracten, fiscaliteit en financiering. Dit maakt het tot een complexe materie. Het inschakelen van één of meerdere adviseurs is van belang voor het slagen van de overname en een solide basis voor verdere groei van de onderneming.

Voor veel bedrijfseigenaren is dit geen dagelijkse kost. Schakel daarom een professionele sparringpartner in die wel alle benodigde kennis heeft en weet waar je op moet letten. Een sparringpartner/adviseur zorgt er bovendien voor dat je niet steeds in hetzelfde cirkeltje blijft denken, dat jij kansen en bedreigingen weer helder ziet en is niet emotioneel betrokken bij de aankoop.

Wil jij graag eens sparren?

Ben je op zoek naar iemand die met je meedenkt en zijn kennis en ervaring inzet om jou te adviseren op weg naar een succesvolle bedrijfsovername? Maak dan een vrijblijvende afspraak. Dan kijken we samen naar de haalbaarheid en een optimale opzet naar de aankoop of verkoop van een bedrijf.
Maar een mailtje sturen naar [email protected] mag natuurlijk ook.